Freebie Marketing (or) Razor and Blades business model

 ပင္မအသံုးခ်ပစၥည္းတခုကို အလကားေပးပစ္ျခင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း အင္မတန္နည္းပါးတဲ့ေစ်းနဲ႔ေရာင္းခ်ေပး၍ေသာ္လည္းေကာင္း

ဆက္စပ္ပစၥည္းေတြ တပံုတေခါင္းေရာင္းရေအာင္လုပ္တဲ့နည္းပါ..

Printerေတြကို ေစ်းေပါေပါနဲ႔လွိမ့္ေရာင္းျပီး ink cartridgesေတြလိုက္ေရာင္းရေအာင္လုပ္တဲ့ေနရာ..

Game Consolesေတြကို ေအာက္ေၾကးနဲ႔အစြြံထုတ္ျပီး game softwareေတြလိုက္ေရာင္းရေအာင္လုပ္တဲ့ေနရာေတြမွာသံုးပါတယ္...

loss leader marketingနဲ႔ free sample marketingတို႔ရဲ႕မူကြဲလို႔လည္းမွတ္ႏိုင္ပါတယ္....

(မူကြဲ ဒါမွမဟုတ္ဆင္တယ္လို႔ ေျပာျခင္းဟာ တကယ္ေတာ့ မတူဘူးဆိုတာကိုၾကိဳတင္၀န္ခံထားျခင္းမဟုတ္လား.....သည္တခုေတာ့ သတိျပဳမိေစခ်င္ပါတယ္..)

King Camp Gilletteဆိုတဲ့ Gilletteဥကၠဌကစတင္ခဲ့တဲ့ modelလို႔ အေျပာမ်ားၾကပါတယ္....

သေဘာတရားကေတာ့ ရွင္းရွင္းေလးပါ ..ဂ်ဳပ္ကိုလက္ေဆာင္ေပးျပီး ဒါးေရာင္းစားတဲ့ modelပါပဲ....

သည္ကေန႔ထက္ထိေအာင္ gilletteကသည္ပံုစံအတိုင္းသြားေနတုန္းပါ.. အေမရိကားမွာေနတဲ့ဆယ္ေက်ာ္သက္ေကာင္ေလးတေယာက္ဟာသူ႔ရဲ႔ ၁၈ႏွစ္ျပည့္ေမြးေန႔လက္ေဆာင္အျဖစ္ gilletteဆီကေန razorsေတြလက္ေဆာင္ရတတ္လို႔ပါပဲ..

သည္လိုအခ်ိဳးမ်ိဳးကို printer makerေတြလည္း လုပ္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ မွတ္တမ္းေတြကေျပာပါတယ္..မွင္နည္းနည္းပဲျဖည့္ထားတဲ့ entry level printerေတြကို ေစ်းေပါေပါနဲ႔လွိမ့္ေရာင္းျပီး full cateridgeေတြလိုက္ေရာင္းတဲ့နည္းပါ.....

(ျပိဳင္ဆိုင္မႈ တိုးတက္ႏႈန္းေတြျပင္းထန္လြန္းတဲ့ technology sectorထဲမွာေတာ့ သည္modelဟာ SAASဖြံ႔ျဖိဳးလာတာနဲ႔အတူ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ျပီျဖစ္ပါတယ္...)

FMCG firms ေတြမွာေတာ့ လုပ္စားလို႔ေကာင္းေနဆဲပါ..

samplingနဲ႔ အတူ တျခား ေသာ value addedေတြေပါင္းထည့္လိုက္တဲ့အခါမွာ packageပံုစံ solutionပံုစံေတြျဖစ္သြားျပီး

၀ယ္သူေတြမ်က္စိလည္ကုန္ပါေတာ့တယ္..

အခေပးရုပ္သံကုပၸဏီေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ကို ခ်စ္လြန္းလို႔ ေစတနာရွိလြန္းလို႔ installation fees free !တို႔ ဘယ္ႏွလ free watch

တို႔ကို ေပးေနတာမဟုတ္ပါဘူး....အျမည္းေကၽြးတာပါ... ၾကိဳက္သြားျပီ စြဲသြားျပီဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ဂြင္ထဲ၀င္ျပီသာမွတ္ေပေတာ့

လစဥ္ေၾကးေတြနဲ႔ စာခ်ဳပ္မရပ္မခ်င္း ေတာက္ေလ်ာက္စားေပေတာ့ပဲ....အဲ့စာခ်ဳပ္ရပ္ဆိုင္းမယ္ဆိုလည္း စားသံုးသူဘက္က ကနဦး၀ယ္ယူထားတဲ့ receiver ကို ေငြျပန္မအမ္းေပး... ေရာင္းစားလို႔လည္းမရ ဘယ္နားလႊင့္ပစ္ရမွန္းမသိတာနဲ႔ပဲ

မထူးဇာတ္ခင္းၾကရပါေတာ့တယ္.....

(စကားစပ္ လုိ႔ သည္ေနရာမွာ Razors and Blades modelကို မႏၱေလးက ထိုးမုန္႔ဆိုင္ေတြကသာ Gilletteထက္အရင္ discoverျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ေျပာရင္ ျငင္းမလား..)

သည္modelမွာ ျပႆနာရွာတဲ့အပိုင္းကေတာ့ လက္ဦးမႈရယူျခင္းနဲ႔ လက္၀ါးၾကီးအုပ္ျခင္းဆိုတဲ့ကိစၥေတြပါပဲ....

the whole (segmented) marketကိုေရွ႕ကသြားတဲ့ companyကသာ ခုလို လုပ္ထားခဲ့ရင္ ေနာက္လူေတြအင္မတန္၀င္ရခက္ပါတယ္...

(သူတို႔ဆီမွာေတာ့ တရားစြဲၾကတာေတြ ရွိဖူးတယ္...)monopoly ျဖစ္တယ္ anti-competitionျဖစ္တယ္ အစရွိသျဖင့္ေပါ့ေလ....

Console Game Sectorထဲမွာ ဒါမ်ိဳးျဖစ္ဖူးတာကို ဖတ္မိပါတယ္....

၁၉၈၀ေက်ာ္ကာလေတြတုန္းကေပါ့..Atariဟာတေကာင္တည္းေျပးေနတဲ့ျမင္းဘ၀ကေန သူ႔programmerေတြအလုပ္ထြက္ျပီး Activisionဆိုျပီး တစင္ေထာင္တဲ့အခါမွာ တရားစြဲပါေတာ့တယ္ ...သူတုိ႔ဆီက anti-monopoly rulesေတြအရ မေအာင္ျမင္ခဲ့လို႔သာ

Activisionအသက္ဆက္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္...

(ေနာက္ပိုင္း game sectorထဲမွာလည္း 3rd Party developersေတြအားေကာင္းလာျပီး monopolyကို ေၾကာက္စရာမလိုေတာ့တဲ့အေျခအေနကိုေရာက္လာပါျပီ.... platform-based dominationေတြေတာ့ၾကားရတုန္းပါ.....)

ထင္ရွားတဲ့ Freebie ဥပမာတခုကေတာ့ ခ်စ္ရတဲ့ Microsoft Corporationပါ.. သူ႔ဘာသာသူေအးရာေအးေၾကာင္း web browserေရာင္းစားေနတဲ့ netscape ကိုသတ္ဖို႔ MSရဲ႔ ေအာင္ျမင္တဲ့ product -Windowsေပၚမွာ

Internet Exprorer ကို FOCနဲ႔ ထည့္ေပးလိုက္ပါေတာ့တယ္...Netscapeတရားစြဲျပီးေနာက္ဆံုးမွာ အႏိုင္ရသြားလို႔ Microsoftကို ၂ျခမ္းခြဲေပးလိုက္ရပါေတာ့တယ္..(OS developing Unit နဲ႔ Other Software Componentsဆိုျပီးေတာ့ေပါ့)

အဲ့သည့္ေခတ္က search engine ေတြေခတ္မစားေသးေတာ့ တကမာၻလံုးက web browsingကိစၥဟာ web browserေပၚမွာပဲလံုးလံုးမီခိုရတာပါ ...(ေၾကာ္ျငာေတြ ,pay-per-clickေတြ mails and other serviceေတြအနာဂါတ္မွာ ျဖစ္လာမယ့္web applicationsေတြအားလံုးေပါ့...)

ဘယ္ေလာက္၀င္ေငြေကာင္းမလဲဆိုတာ တြက္ဆလို႔ေတာင္မရႏိုင္ဘူး..အဲ့အခြင့္အေရးကိုျမင္တဲ့ Microsoft ဟာNetscapeကိုသတ္ျပီး market dominentလုပ္ခ်င္လို႔ IE developing cost ကိုမၾကည့္ဘဲ အလကားထည့္ေပးတာပါ..(ေအာ္ Bill Gatesရဲ႔ ေစတနာေမတၱာေတြ....)

သူတို႔ဆီက ပညာရွင္ေတြက Microsoft ရဲ႔ monopoly policyကို အရင္ကတည္းက သတိထားမိေနၾကတာပါ...

(သည္ကိစၥနဲ႔ပံုစံတူမဟုတ္ေပမယ့္ )ခုေနာက္ပိုင္းအထိ spread sheet နဲ႔ presentationေတြလုပ္ခ်င္ရင္ MS Excel နဲ႔ MS Powerpoint

အျပင္ ေလာက္ေလာက္လားလားျပိဳင္ဘက္ေကာင္းထြက္မလာတာဟာ... အေစာပိုင္းကာလေတြမွာ

Microsoftအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ျပိဳင္ဘက္ကိုသတ္ျဖတ္ခဲ့ျပီးျပီလဲဆိုတာ စဥ္းစားစရာပါ...

သည္ဘက္ေခတ္မွာေတာ့  browserေတြမ်ိဳးစံုေပၚလာပါျပီ....

လူေတြမွာလည္းေရြးစရာေတြ မ်ားလာျပီး သန္ရာသန္ရာဖက္တြယ္ကုန္ၾကလို႔

တခ်ိဳ႔ဆို ဟုိေန႔ကေျပာခဲ့တဲ့ Browser evangelistေတာင္ျဖစ္ကုန္လို႔ Firefox ကိုလာမထိနဲ႔မီးပြင့္သြားမယ္ ဆိုတာေတြအထိျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္...

ေကာင္းပါတယ္ ...ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကို္ယ္ႏွစ္သက္တဲ့ဘက္ကေနdefense လုပ္ေပးရတာေကာင္းတဲ့ကိစၥဘဲမဟုတ္လား..

အဲ့ဒါမလုပ္ရင္သာ big playerကmonopolyလုပ္သြားမွာေၾကာက္ရတာ...

တကယ္ေတာ့ monopolizeလုပ္ခံထိတာဆိုးတယ္ဗ်....

(ကိုယ္ကလုပ္ရရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့ေနာ့္....)

Applied Marketing logic အရေတာ့ အင္း... အခ်စ္ေရးမွာေတာ့ monopolyသာအေကာင္းဆံုးေသာ solutionပါပဲ...

ဟုတ္တယ္မလား ...က်ေနာ္တို႔လည္း newbie marketing (or)razers and blades marketingကို အဲ့ဘက္မွာသံုးၾကရေအာင္လား...

အျမည္းေပးမယ္ေပါ့.......

(မွတ္ခ်က္ ေဂၚမစြံ အပ်ိဳၾကီးမ်ားႏွင့္အထူးသင့္ေတာ္ေသာmodel ျဖစ္ေၾကာင္းကို ရာႏႈန္းျပည့္ အာမခံပါသည္...

Economic Growth , Economic Downturn(recession)and business strategies according to them

Economic Cycleမွာ uprising နဲ႔ downturnတလွည့္စီျဖစ္ေပၚေနေလ့ရွိပါတယ္..

စီးပြားတက္တာနဲ႔စီးပြားပ်က္တာေပါ့... က်ေနာ္တို႔ ပံုေသအားျဖင့္ မွတ္ထားၾကတာက......စီးပြားတက္ရင္လုပ္ငန္းတိုးခ်ဲ႕ရင္းႏွီးမယ္ downturnေရာက္ရင္ cost ကိုေလ်ာ့ဖို႔labour sizeကိုေလွ်ာ့မယ္ အစရွိသျဖင့္ေပါ့ေလ....

သို႔ေသာ္ေျပာင္းျပန္တုန္႔ျပန္မႈေတြလည္းရွိေနတတ္ပါေသးတယ္....

Economic Downturnဆိုပါစို႔ ...labour force ကိုထိမယ့္အစား Outsourcing(Offshoring)ကိုသံုးတယ္... ပိုထြက္လာမယ့္ အျမတ္အစြန္းကို လက္ရွိlabourကိုထိန္းထားဖို႔သံုးမယ္ေပါ့ ...

train လုပ္ျပီးသား အသားက်ျပီးသား၀န္ထမ္းကို မတတ္သာလို႔ထုတ္ပစ္ရတယ္ဆိုတာ တကယ္ကအင္မတန္ႏွေျမာဖို႔ေကာင္းပါတယ္...

စီးပြားျပန္ေကာင္းလာလို႔ အျပိဳင္အဆိုင္က်ဲရေတာ့မယ့္အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ လူမေလာက္လို႔ အေကာင္းဆံုးေသာ အခြင့္အေရးေတြလက္လႊတ္ရမွာကိုလည္း စိုးရိမ္ရေသးတယ္မဟုတ္လား..

ဒါေၾကာင့္ SMEsေတြဟာ offshoring ကို အေလးထားၾကရပါတယ္..

ကိုယ္တိုင္မလုပ္ဘဲ အျပင္ကိုထုတ္ျပီးခိုင္းရတာမွာ quality assuranceကအင္မတန္အေရးၾကီးျပီး မထုတ္ဘဲခ်န္ထားတဲ့ local employeesေတြက quality assuranceတာ၀န္ကိုယူၾကရပါတယ္....

Cost benifitျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့တခ်က္တည္းနဲ႔ outsourcingနဲ႔ေျဖရွင္းတာဟာ ေရရွည္အတြက္ေတာ့ သိပ္မေကာင္းတတ္ဘူးလို႔ ေလ့လာသူေတြကဆိုပါတယ္....

လစာနည္းႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္ေတြမွာ labour turnoverသိပ္မ်ားလို႔ပါပဲ...

Gartner ရဲ႔အဆိုအရေတာ့ 70%အထိ employee turnoverျဖစ္တတ္တယ္ဆိုတာပါပဲ...

အေျဖကေတာ့ရွင္းပါတယ္ ...အလုပ္သင္အေနနဲ႔၀င္တယ္ ..companyကေပးတဲ့ trainingကိုယူတယ္ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတခုအထိ လုပ္တယ္ ...(အလုပ္တခုဟာ သင္ယူတတ္ေျမာက္ဖို႔ ကၽြမ္းက်င္၀န္ထမ္းျဖစ္ဖို႔ အခ်ိန္၃ႏွစ္ပဲ ဆိုတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြဘက္က အယူအဆ theoryကလည္းရွိေသးတယ္မဟုတ္လား)

ေနာက္ပိုင္းမွာ ပိုသာမယ့္ေနရာကိုသြားၾကတယ္ ..လစာ အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ အခြင့္အလမ္း ပိုမ်ားမယ့္ေနရာကိုေပါ့ ...next stepလို႔ ေၾကြးေက်ာ္ေလ့ရွိတဲ့ အရာပါ..

အဲ့သည့္ ထြက္တဲ့၇၀% ရဲ႔ ၇၀%ေလာက္ကလည္း ပိုေကာင္းတဲ့အလုပ္ကိုရရွိသြားတတ္တယ္လို႔ စစ္တမ္းေတြကေျပာပါတယ္...

ဒါဆို Outsourcing(Offshoring)ဟာ ေရရွည္ စီမံကိန္းအေနနဲ႔သံုးမရတာေသခ်ာသေလာက္ေပါ့...business sectorအလိုက္ကြဲျပားမႈရွိႏိုင္ေပမယ့္  Short/medium term strategy လို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္

စီးပြားက်တဲ့အခ်ိန္ recessionမွာ ႏိုင္ငံၾကီးေတြမွာ အလုပ္လက္မဲ့ေတြမွိဳလိုေပါေပမယ့္ လစာနည္းႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ job opportunitiesေတြ တက္လာပါတယ္....

ဒါဆို Economic Growthမွာေရာ...

ဟုတ္ကဲ့...ေျပာင္းျပန္ပါခင္ဗ်ာ....foreign investmentကိုစြန္႔စား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံၾကတဲ့ organizationေတြလည္းရွိသလို

local businessကိုfocusလုပ္တဲ့သူေတြက ပိုမ်ားတတ္ပါတယ္ ...၀ယ္လိုအားတက္လာတာနဲ႔အတူ local competitionကလည္း red ocean strategyျဖစ္လာပါေတာ့တယ္ ...ဘာမဆို သည္လိုအခ်ိန္မွာ ျမန္ႏိုင္သမွ်ျမန္ေလေကာင္းေလပဲမဟုတ္လား..

SMEsေတြက ပုံမွန္အားျဖင့္ တုန္႔ျပန္မႈေႏွးေကြးတတ္တဲ့ industry giantsေတြကုိမထင္ထားတဲ့ေဒါင့္ေတြကေန တိုက္ခိုက္တတ္ပါတယ္..အဲ...start-upsေတြကေနgrowthျဖစ္တတ္တဲ့ အခ်ိန္လို႔လည္း စစ္တမ္းေတြကေျပာတယ္.....

က်ေနာ္တို႔ IT sector အေနနဲ႔ဆို သည္အေနအထားမ်ိဳးမွာ customer(consumer)ဘက္ကေလသံမာႏိုင္တာတခုက

ျမန္ခ်င္တယ္ qualityေကာင္းခ်င္တယ္ ...costကအေရးမၾကီးဘူး securityေကာင္းခ်င္တယ္...(စီးပြားတက္ေနတယ္မလား..ဘာမဆိုျမန္ဖို႔လိုေနတဲ့ကာလမွာ သူတို႔လည္း သူတို႔အပ္တဲ့ projectကိုျမန္ျမန္သံုးခ်င္မွာပဲေလ..)

အဲ့သည္မွာ offshoringေတြ outsourcingေတြလာေျပာလို႔လက္မခံေတာ့ပါဘူး.... IT Vendorေတြ သည္အခ်ိန္မွာ offshoringကိုင္းဖ်ားကိုင္းနားေတြကိုရွင္းပစ္တတ္ၾကပါတယ္ ..အရည္အေသြးျမင့္core employeeကိုပဲ localကိုေခၚေဆာင္လာျပီးဆက္လက္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေစပါတယ္....

အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွာလည္း delayering, downsizingေတြလုပ္ျပီး responseျမန္ႏိုင္သေလာက္ျမန္ေအာင္လုပ္ေဆာင္လာၾကပါတယ္..

အူေၾကာင္ေၾကာင္လုပ္ေနတဲ့သူေတြ ေဘးထိုင္ဘုေျပာတတ္တဲ့၀န္ထမ္းေတြ အလုပ္ျပဳတ္တတ္တဲ့ကာလပါ...

အလုပ္ထုတ္တယ္လို႔ အလြယ္နားလည္ထားၾကေပမယ့္ သည္ေနရာမွာ HR Wizardေတြတီထြင္ထားတဲ့ employee layoff, contract terminationအစရွိတဲ့ စကားလံုးလွလွေလးေတြ သံုးတတ္ၾကပါတယ္...

firing/ hiringက၁၉ရာစုေလာက္မွာက်န္ခဲ့ျပီလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္...

business cycleကိုပညာရွင္ေတြကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးျပဌာန္း ၾကတာပဲဗ်...၁၉၂၀ကစျပီး ေလ့လာေတြ႔ရွိခဲ့တဲ့ Joseph Kitchinရဲ႔ Kitchin cycleကေရွးအက်ဆံုးလို႔ေျပာလို႔ရပါတယ္...

က်ေနာ္လည္းေသခ်ာမသိဘူးဗ် မ်က္စိလည္ကုန္မယ့္ မူကြဲ modelေတြလည္းတပုံၾကီးရွိေသးတယ္....

၂၀၀၈စီးပြားပ်က္ကပ္ဆို မျဖစ္သင့္ဘဲျဖစ္သြားတယ္လို႔ ယူဆတဲ့ပညာရွင္ေတြ အေတာ္မ်ားခဲ့တယ္မဟုတ္လား..

accountantsေတြstatisticsသမားေတြ ခန္႔မွန္းတာေတြမျဖစ္လာခဲ့လို႔ ပိန္းလို႔ ေျပာပါတယ္..

(က်ေနာ္နဲ႔ဘယ္ေတာ့မွ တည့္တဲ့ အေကာင့္တန္႔ေတြကို အျငိဳးနဲ႔ ၾကံဳတုန္းေဆာ္တာမဟုတ္ပါ.. စကားစပ္လို႔ပါ)

တကယ္ေတာ့သူတို႔ေတြအင္မတန္ေတာ္လို႔လည္း downturnေတြကေန uprisingေတြကိုတလွည့္ျပန္လည္ေစတာပဲမဟုတ္ပါလား...(သည္လိုလည္း ျပန္ပင့္ေပးဦးမွ..)

ဘာပဲေျပာေျပာ က်ေနာ္ကေတာ့ downturnမွာ ဘယ္မွမသြားရဘဲ လခနည္းနည္းနဲ႔ အေသအလုပ္ရႈပ္ရမွာကိုလန္႔ျပီး uprisingဆို အလုပ္ျပဳတ္မွာကို လန္႔တယ္ဗ်ာ... ကဲ ခင္ဗ်ားေကာ ဘယ္လိုတုန္း...

(မွတ္ခ်က္ သည္စာစုကို စကားၾကီး-၁၀မ်ိဳးတြင္မပါ၀င္ေသာ ခုဖက္နမ္းလိုက္ .ခု ပါးထခ်လိုက္ စကားေျပာနည္း စကားေျပျဖင့္ ေရးသားထားေၾကာင္း ၀န္ခံပါသည္..)